Trường THCS Thượng Lâm

Nâng cao hiệu quả quản lý về công tác chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp kỷ luật tích cực ở trường THCS

05/11/2024

Chia sẻ

Nâng cao hiệu quả quản lý về công tác chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp kỷ luật tích cực ở trường THCS

PHẦN MỘT : ĐẶT VẤN ĐỀ

 

I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Trong nhà trường THCS công tác chủ nhiệm có vai trò vô cùng quan trọng  trong việc xây dựng và duy trì nề nếp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh. Đồng thời công tác chủ nhiệm còn có ý nghĩa rất lớn trong việc bồi dưỡng đạo đức và hoàn thiện nhân cách của học sinh (HS). Công tác này đòi hỏi sự khéo léo, linh hoạt và nhiệt tâm của mỗi giáo viên (GV). Không phải giáo viên chủ nhiệm nào cũng có được một phương pháp tốt để quản lý lớp học của mình, thậm chí còn tỏ ra lúng túng trong một số tình huống sư phạm. Thêm nữa, nhìn lại chặng đường đã qua của công tác giáo dục, xã hội nói chung và các thầy cô giáo nói riêng không khỏi băn khoăn về một số phương pháp quản lí lớp học trước đây tỏ ra thiếu hiệu quả, thậm chí còn gây tổn hại lâu dài và nặng nề về thể chất cũng như tinh thần của học sinh. Vì thế, đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực thực sự là mong mỏi và thu hút được sự quan tâm của xã hội và đặc biệt là các thầy cô giáo đang đứng trực tiếp đứng lớp.

Giáo dục kỷ luật tích cực (KLTC) là  giáo dục dựa trên nguyên tắc vì lợi ích tốt nhất của học sinh, không làm tổn thương đến thể xác và tinh thần của học sinh, tạo điều kiện tốt nhất để học sinh tự giác sửa chữa khuyết điểm, tự giác rèn luyện. Cùng với phương pháp dạy học mới lấy học sinh làm trung tâm và phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, phương pháp giáo dục kỷ luật tích cực sẽ tạo điều kiện để học sinh có cơ hội chia sẻ, bầy tỏ cảm xúc, được mọi người quan tâm, tôn trọng, lắng nghe ý kiến, được khích lệ, động viên, khiến trẻ tự tin và yêu thích học tập, yêu trường lớp, từ đó các em có ý thức tự giác, tự nhận ra khuyết điểm và tự sửa chữa khuyết điểm, được phát triển toàn diện về trí tuệ và nhân cách, trở thành công dân tốt cho tương lai, chính vì vậy giáo dục kỷ luật tích cực đang được các nhà trường quan tâm, chỉ đạo đổi mới thực hiện trong các hoạt động dạy và học đặc biệt trong công tác  chủ nhiệm lớp.

Thực tiễn nhiều năm giảng dạy và tham gia công tác quản lí nhà trường, tôi nhận thấy muốn nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh, trước tiên cần có nhiều biện pháp để thay đổi nếp nghĩ, cách làm, lòng nhiệt tình, sự tâm huyết của đội ngũ giáo viên, đặc biệt là đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp. Bởi vậy tôi đã dành thời gian nghiên cứu hoạt động công tác quản lí nhằm phát huy hơn nữa thế mạnh, hạn chế những nhược điểm của giáo viên trong trường nói chung và đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm nói  riêng, nâng cao hiệu quả của công tác giáo dục đạo đức cho học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường.

Sau một thời gian tìm hiểu nghiên cứu và áp dụng vào thực tế, tôi đã đúc rút được “Nâng cao hiệu quả quản lý về quản lý về chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực ở trường”.

I. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

 Những biện pháp quản lí, chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp  bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực ở trường THCS.

II. PHẠM VI NGHIÊN CỨU

Biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý về công tác chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp kỷ luật tích cực ở trường THCS Thượng Lâm

III. THỜI GIAN NGHIÊN CỨU

- Năm học : 2017 – 2018 thảo luận, nghiên cứu lý thuyết ,khảo sát  hoàn thành các biểu mẫu điều tra ,xây dựng đề cương sáng kiến kinh nghiệm.

- Năm học : 2018- 2019  tiến hành điều tra ,sử lý số liệu và áp dụng vào thực tế

- Năm học : 2019 – 2020  điều chỉnh lại và hoàn thành  tháng 2/2020.

SỐ LIỆU KHẢO SÁT TRƯỚC KHI THỰC HIỆN ĐỀ TÀI

 

TT

NĂM HỌC

SỐ VỤ VI PHẠM CỦA HS

SỐ HS BỊ KỶ LUẬT

1

2017 – 2018

26

15

 

KẾT QUẢ XẾP LOẠI HẠNH KIỂM:

 

NĂM HỌC

SL

TỐT

KHÁ

TB

YẾU

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

2017 – 2018

268

200

74,63

57

21,27

11

4,1

0

0

 

KẾT QUẢ XẾP LOẠI HỌC LỰC:

 

NĂM HỌC

SL

GIỎI

KHÁ

TB

YẾU

KÉM

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

2017 – 2018

268

55

20,51

125

46,64

80

29,85

8

2,98

0

0

PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ VỀ CÔNG TÁC

 CHỦ  NHIỆM LỚP BẰNG CÁC BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KỶ LUẬT TÍCH CỰC Ở TRƯỜNG TRUNG CƠ SỞ

 

I. CƠ SỞ KHOA HỌC

1. Cơ sở lí luận:

Theo luật giáo dục năm 2005 được sửa đổi bổ sung năm 2009 tại điểm 1 của điều 27 nêu rõ : “Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ tổ quốc”. Để thực hiện mục tiêu của cấp học đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục và Đào tạo theo tinh thần nghị quyết TWII của BCH TW Đảng Khóa VIII và thực hiện có hiệu quả phong trào thi đua “xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” trường THCS đã tiến hành chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp  bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường.

2. Cơ sở thực tiễn :

Thực tế cho thấy những năm gần đây, đội ngũ giáo viên các cấp học phổ thông nói chung và cấp THCS nói riêng đã quan tâm đến vấn đề dạy chữ đi đôi với dạy người, các thầy cô giáo luôn giữ vững và phát huy được truyền thống tốt đẹp của nhà giáo, coi trọng yếu tố giáo dục “ Lấy nhân cách để dạy nhân cách” xứng đáng với niềm tin yêu của học sinh và sự mong mỏi của xã hội. Song đâu đó trong xã hội vẫn có một số giáo viên có thói quen giáo dục HS bằng cách trừng phạt thân thể: tát HS , bắt HS đi quanh sân đeo bảng kê tội trước ngực, dán băng keo vào miệng, tự vả vào miệng mình khi mắc lỗi nói chuyện trong lớp, bắt HS quỳ gối, ngậm giẻ và  hoặc dùng đòn roi….Còn có GV trừng phạt về tinh thần bằng cách xỉ nhục, hạ thấp nhân phẩm của HS như : La mắng, xa lánh…

Có nhiều GV tỏ ra bất lực trong việc giáo dục những HS cá biệt, khó bảo, nên đã sử dụng bạo lực. Biện pháp này thiếu hiệu quả, thậm chí là biện pháp tiêu cực, phản giáo dục, chỉ có tác dụng trước mắt, gây thương tổn về lâu dài đến tinh thần của HS. HS phát triển thái độ thù nghịch, về lâu dài các em trở nên chai lì với đòn roi, hung tợn và hiếu thắng.

Để khắc phục tình trạng này và đặc biệt là để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục và Đào tạo trường THCS chúng tôi đã tiến hành chỉ đạo đổi mới phương pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường.

II. ĐỀ XUẤT CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÍ, CHỈ ĐẠO ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP CHỦ NHIỆM LỚP BẰNG CÁC BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KỶ LUẬT TÍCH CỰC

1. Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực phù hợp  điều kiện thực tế của nhà trường.

a. Mục tiêu:

 Xây dựng kế hoạch giúp cho BGH nhà trường hoàn toàn chủ động trong việc tổ chức thực hiện sự đổi mới, đồng thời cũng hạn chế đến mức thấp nhất những hoạt động mang tính tự phát, ảnh hưởng đến kế hoạch chung.

          Giúp GV và H/S xác định được mục tiêu cần đạt, biện pháp tiến hành, thời gian và phương thức  thực hiện .

b. Nội dung và cách thực hiện biện pháp

          Bước 1: Trang bị cho cán bộ giáo viên nhà trường những kiến thức cơ bản về đổi mới phương pháp quản lí lớp học bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực. Giao nhiệm vụ cho giáo viên chủ nhiệm lớp, khổi trưởng các khối 6,7,8,9, nghiên cứu đặc điểm của từng khối, lớp,  xây dựng kế hoạch  cho từng  khối, lớp. Thảo luận, đóng góp ý kiến, xây dựng kế hoạch, thống nhất thực hiện kế hoạch đề ra.Tập huấn cho giáo viên, cán bộ chỉ đạo, chuẩn bị điều kiện để thực hiện kế hoạch.

          Bước 2: Chỉ đạo làm điểm, rút kinh nghiệm ( có thể chỉ đạo ở một lớp của một khối)

Bước 3: Chỉ đạo triển khai đại trà việc thực hiện kế hoạch đổi mới

phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực trong toàn trường. Trong quá trình chỉ đạo triển khai thực hiện kế hoạch đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực cần phải bám sát kế hoạch đã xây dựng, cần phải giám sát xem trong quá trình thực hiện, GV và học sinh có cần hỗ trợ gì không để kịp thời hỗ trợ và bảo đảm hiệu quả của sự đổi mới, phát hiện những bất cập cần có sự ghi chép lại để có thể điều chỉnh kế hoạch trong những năm tiếp theo.

          Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch. Đây là bước quan trọng nhất, vì nó giúp nhà quản lí tổ chức nhìn nhận lại những kết quả đã đạt được theo kế hoạch đã đã đặt ra, đồng thời xem xét những nguyên nhân dẫn đến thành công hoặc tồn tại hạn chế.

2. Biện pháp2: Tổ chức tập huấn nâng cao nhận thức, năng lực tổ chức, ý thức trách nhiệm cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm nhà trường về vấn đề đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tíchcực.

a. Mục tiêu

Giúp cho giáo viên chủ nhiệm nhận thức được yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục và Đào tạo, Thấy rõ được những hậu quả từ việc sử dụng các hình thức trừng phạt học sinh và lợi ích từ các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, từ đó thay đổi quan điểm nhận thức của giáo viên về giáo dục kỷ luật tích cực.

b. Nội dung và cách thực hiện

Tổ chức hội thảo, tập huấn để giáo viên nhận thấy được lợi ích của việc sử dụng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, cung cấp tài liệu, sách báo tham khảo cho  giáo viên. Xây dựng các cơ chế khuyến khích việc thực hiện các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực từ đó GV chủ động thay đổi nếp nghĩ, cách làm và chuẩn bị cho mình một tâm thế tự tin để thay đổi .

Tổ chức hội nghị tập huấn đổi mới phương pháp quản lý lớp học bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, thông qua hội nghị tập huấn chúng tôi đã truyền tải đến đội ngũ giáo viên những điều căn bản của “Luật giáo dục”, “Điều lệ trường THCS” “Chuẩn nghề nghiệp GV Trung học cơ sở” và các văn bản hướng dẫn của ngành, về nhiệm vụ năm học, về định hướng đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục của Đảng, để mọi thành viên trong trường đều nắm được trách nhiệm của mình có nhận thức đầy đủ trong việc xác định trách nhiệm của từng cá nhân để đạt mục tiêu giáo dục của nhà trường

Tập huấn cho giáo viên chủ nhiệm trong trường nắm rõ sự cần thiết phải đổi mới công tác chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực. Cụ thể

* Cần chấm dứt trừng phạt thân thể học sinh vì:

Biện pháp kỷ luật trừng phạt thân thể là hình thức kỷ luật mang tính bạo lực khiến cho học sinh bị tổn thương không chỉ về thể xác mà cả tinh thần. Trừng phạt thân thể ảnh hưởng tới sự phát triển trí tuệ và nhân cách của các em, tạo ra khoảng cách giữa các em và giáo viên, các em chủ động xa lánh thậm chí thù hận giáo viên, từ đó kết quả học tập và rèn luyện của các em sút kém, có nhiều em chán trường, chán lớp, bỏ học, bỏ nhà đi lang thang, vi phạm pháp luật từ đó gia tăng thêm tệ nạn xã hội. Trừng phạt thân thể trẻ em không những gây hậu quả nghiêm trọng đối với học sinh, gia đình và xã hội mà nó còn không phù hợp với đạo đức nghề nghiệp của người giáo viên và vi phạm các văn bản pháp lý quốc gia và quốc tế về quyền trẻ em, vì thế nó cần được thay thế bằng biện pháp kỷ luật tích cực.

* Lợi ích của việc sử dụng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực đối với học sinh, giáo viên, nhà trường và cộng đồng

+ Đối với học sinh: HS có nhiều cơ hội chia sẻ, bầy tỏ cảm xúc, được mọi người quan tâm, tôn trọng lắng nghe ý kiến, được khích lệ, động viên khiến trẻ tự tin và yêu thích học tập, có ý thức tự giác, tự nhận ra khuyết điểm và sửa chữa khuyết điểm, biết yêu thương, tôn trọng người khác, được phát triển toàn diện về trí tuệ và nhân cách, trở thành công dân tốt cho tương lai.

+ Đối với giáo viên: Giảm được áp lực quản lí lớp học, xây dựng được mối quan hệ thân thiện giữa thầy và trò, được học sinh tin tưởng yêu quý và tôn trọng, hạn chế được sai lầm, không vi phạm kỷ luật. Nâng cao được hiệu xuất quản lí lớp học từ đó nâng cao được chất lượng giáo dục

+ Đối với gia đình: Yên tâm tin tưởng nhà trường và giáo viên, phối hợp tốt với nhà trường để giáo dục con cái.

+Đối với nhà trường: Nhà trường trở thành môi trường học tập thân thiện và an toàn, tạo được niềm tin với xã hội. Đào tạo được những công dân tốt, giầu khả năng phục vụ và cống hiến cho gia đình, xã hội trong tương lai.

+ Đối với cộng đồng: Giảm thiểu được các tệ nạn xã hội, bạo hành, bạo lực.

3. Biện pháp 3: Chỉ đạo nội dung đổi mới cụ thể bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực .

a. Mục tiêu:Trang bị cho giáo viên những phương pháp mới về công tác chủ nhiệm bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực để giáo viên  vận dụng vào công tác quản lí lớp của mình

b. Nội dung và cách thực hiện : Khơi dậy lòng bao dung, tinh thần nhiệt tình, trách nhiệm của đội ngũ giáo viên và hướng dẫn giáo viên sử dụng một số phương pháp giáo dục kỷ luật tích cực cụ thể như:

* Thay đổi cách cư xử trong lớp học: Thay đổi cách cư xử là dựa trên cơ sở động viên, khuyến khích, nêu gương, tìm hiểu nhằm thúc đẩy HS có thái độ và hành vi đúng.

GV cần nắm bắt được tình hình, đặc điểm lớp học từ đó có biện pháp giáo dục phù hợp. GV cần ghi nhận những cố gắng và kết quả mà các em đạt được về mọi mặt học tập, nề nếp hay tham gia các hoạt động văn thể mĩ của trường. Đồng thời khuyến khích các em phát huy thế mạnh của mình, kích thích sự tích cực của mỗi cá nhân trong lớp học. GV cần tuyên dương HS có tiến bộ trong mỗi tuần. Sự động viên, khích lệ kịp thời của GV sẽ có sức mạnh cổ vũ sự tự ý thức của HS.

GV nhận xét, góp ý một cách khéo léo về những điều mà các em chưa làm được hoặc làm chưa tốt, không nên chê bai, chỉ trích vì điều đó sẽ làm thui chột đi sự tích cực chủ động ở các em. Hãy để HS cảm nhận được sự tin tưởng của thầy cô dành cho chúng.

* Quan tâm đến những khó khăn của HS: Mỗi HS đến trường với những hoàn cảnh và điều kiện khác nhau cả về vật chất lẫn tinh thần. Những điều kiện đó ảnh hưởng rất lớn đến quá trình học tập và rèn luyện đạo đức của các em trên lớp. Vì vậy, quan tâm đến những khó khăn của HS là việc làm vô cùng cần thiết.

* Tăng cường sự tham gia của HS trong việc xây dựng nội quy: Nội quy là những điều quy định để bảo đảm trật tự và kỉ luật của lớp học. Nội quy lớp học được xây dựng trên cơ sở ý kiến của tập thể lớp, cha mẹ học sinh. HS là người tự đề ra nội quy và thực hiện theo nội quy đó. Điều này có ý nghĩa tác động vào tinh thần tự giác của HS, tình thần tôn trọng kỉ luật tập thể mà chính các em đề ra.

* Tổ chức các hoạt động xây dựng tập thể lớp: Một tập thể lớp tốt là một tập thể đoàn kết, thân ái, thân thiện, cởi mở, tôn trọng nhau. Để xây dựng tập thể đó GV cần tăng cường tổ chức các hoạt động nhóm, tổ chức trò chơi hoặc hướng dẫn HS tự tổ chức trò chơi trong các giờ sinh hoạt lớp. Thiết nghĩ những giờ sinh hoạt vui chơi như vậy sẽ giúp HS mạnh dạn hơn, tăng cường sự gắn bó đoàn kết trong lớp học

          Trong một số trường hợp HS cá biệt, vi phạm nội quy trường lớp, các biện pháp giáo dục ý thức kỉ luật HS tỏ ra bất lực thì các hình thức kỉ luật bằng hình phạt mới được đưa vào để giáo dục. Như vậy, hình phạt chỉ là biện pháp sau cùng nhằm mục đích điều chỉnh những sai phạm của người học. Biện pháp kỉ luật bằng hình phạt phải vì lợi ích của HS, không gây tổn hại đến thể xác và tinh thần của các em, để sau mỗi lần bị phạt các em sẽ giác ngộ hơn về đạo đức, lối sống, từ đó chủ động rèn luyện và phấn đấu.

* Những hình phạt tích cực mà giáo viên chủ nhiệm có thể áp dụng như sau:

- Lao động tích cực: -  Vệ sinh trường lớp:

Đối tượng bị phạt lao động là những HS xả rác bừa bãi, viết bậy hoặc vấy bẩn lên tường lớp học, làm hư hại cơ sở vật chất của trường. HS bị phạt sẽ vệ sinh trường lớp, tự khắc phục hậu quả do hành vi vô ý thức của các em gây ra. Biện pháp giáo dục bằng hình thức kỉ luật lao động này sẽ giúp HS biết trân trọng môi trường sạch đẹp mình đang có, giúp HS ý thức rằng việc giữ gìn cảnh quan trường lớp không phải chỉ là công việc của những lao công mà là trách nhiệm của mỗi HS với ngôi trường của mình và đây cũng là một trong những hoạt động vì cộng đồng rất có ý nghĩa.

- Trồng , chăm sóc cây xanh: HS cũng có thể đi trồng cây (cây cảnh, cây bong mát, cây thuốc nam…) hoặc chăm sóc cây tạo bóng mát trong khuôn viên của trường. Hành động này sẽ bồi dưỡng tình yêu và thái độ thân thiện với môi trường. Hơn nữa, HS sẽ ngày càng biết quý trọng lao động và giá trị của lao động.

Đây là biện pháp kỉ luật tích cực song hiệu quả. HS có thể trồng những cây cảnh nhỏ, nếu phát triển tốt HS trồng vào những chậu cảnh và đặt trên bàn của GV thay cho những bình hoa giả vẫn được sử dụng từ trước đến nay. Hoặc đặt những chậu cảnh đó tại góc lớp cạnh bục giảng hay đặt cạnh cửa sổ tạo không gian trong lành, thoáng mát, giảm bớt sự căng thẳng trong lớp học.

Để động viên HS tích cực hơn trong việc trồng cây và tạo cảnh quan cho lớp học, ngoài sự khích lệ, khen ngợi của GV chủ nhiệm, nhà trường cần tuyên dương trong giờ sinh hoạt dưới cờ những lớp học có không gian sạch sẽ, dễ chịu và có thẩm mĩ…

- Giúp đỡ những gia đình HS nghèo vượt khó (trong trường, lớp)

          GV tập hợp danh sách những HS vi phạm nội quy như: đánh bài, chơi cờ caro, trốn tiết, chơi điện tử…huy động những HS này đi lao động giúp đỡ những gia đình HS trong trường hoặc lớp có hoàn cảnh khó khăn mà vươn lên trong học tập. Hành động thiết thực này giúp HS hiểu và thông cảm hơn với hoàn cảnh sống của bạn mình, thấy ở bạn mình một tấm gương về nghị lực vươn lên trong cuộc sống. Từ đó, hướng HS đến nhận thức thái độ sống, học tập chưa đúng đắn của mình. Trong những giờ lao động, GV có điều kiện gần gũi và khéo léo tác động vào nhận thức và tình cảm của HS để các em tự điều chỉnh hành vi của mình theo chiều hướng tích cực.

          Khó khăn khi thực hiện biện pháp này là cần rất nhiều thời gian, rất khó xác định lao động những gì để giúp đỡ những gia đình HS khó khăn. Nếu như phân công lao động không hợp lí sẽ lãng phí thời gian mà không mang lại hiệu quả. Mặt khác, sẽ là bất lợi nếu gia đình HS được giúp đỡ ở địa bàn cách xa trường học.

          Để khắc phục những khó khăn này, GV cần liên hệ trước với gia đình HS đó, ngỏ ý giúp đỡ và hỏi thăm trước những công việc mà gia đình đó cần chia sẻ. GV phân công lao động và lựa chọn những gia đình HS ở không quá xa địa bàn trường học. Kết quả mà GV hướng tới từ biện pháp giáo dục này là bồi dưỡng tinh thần tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách và sự tự ý thức ở HS.

-  Đọc sách:

Khi đọc sách HS sẽ bắt gặp không ít những bài học về cuộc đời, về tình yêu thương, sự bao dung, lòng vị tha cao thượng, những tấm gương về nghị lực vươn lên trong cuộc sống. Và chắc chắn sẽ không có HS nào dửng dưng, vô cảm trước nghĩa cử cao đẹp trong đời, thờ ở trước nỗi đau của người khác, hay không hề phẫn nộ trước những việc làm xấu xa, vô nhân đạo. Khi biết phân biệt yêu - ghét, tốt – xấu, hay – dở, HS tự ý thức điều chỉnh hành vi của mình, có trách nhiệm hơn với việc học tập và cuộc sống của mình. Thiết nghĩ, đọc sách là biện pháp giáo dục kỉ luật tích cực có hiệu quả lâu dài.

Có khó khăn khi thực hiện biện pháp này. Đó là khả năng tự đọc, nhận thức của mỗi HS khác nhau. Những HS vi phạm phần lớn lười học, không thuộc bài, không soạn bài, thường xuyên bị điểm kém…có học lực trung bình, yếu kém. GV không thể bao quát hết được những cuốn sách có trong thư viện trường để hướng dẫn và kiểm chứng kết quả đọc của các em. Thêm nữa, không phải HS nào cũng gạt bỏ được sự tự ti để trước lớp giới thiệu một cách trôi chảy về cuốn sách mình đã đọc.

Giải pháp hạn chế khó khăn để biện pháp giáo dục trở nên hiệu quả hơn là

GV không cầu toàn về kết quả đọc sách của HS, cần lựa chọn những cuốn sách tiêu biểu, có dung lượng vừa phải, hoặc GV sẽ lựa chọn chủ đề có nội dung giáo dục tương ứng với điều HS vi phạm:

Để đạt được hiệu quả giáo dục từ biện pháp kỉ luật này GV có thể yêu cầu 1,2,3 HS cùng đọc một cuốn sách, cùng giới thiệu về một đối tượng. GV lắng nghe, so sánh và uốn nắn lại. Nhờ biện pháp giáo dục kỉ luật tích cực này làm cho hiểu biết của HS thêm phong phú bên cạnh những kiến thức được truyền dạy trên lớp.

- Tham gia các hoạt động vì cộng đồng : GV đưa ra hình thức kỷ luật có thể là vẽ một bức tranh về một chủ đề : an tàn giao thông ,bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên ….GV đưa khung thời gian hoàn thành 1 tuần. Học sinh sẽ phải thuyết trình về bức tranh và những thông điệp gửi tới mọi người. Sau đó GV nhận xét quá  trình cố gắng hoàn thành của học sinh và qua bức tranh cũng giáo dục cho các hiểu trong xã hội hiện tại có rất nhiều hoạt động cần tới sự chung tay giúp đỡ của cộng đồng.

 

4. Biện pháp 4: Tổ chức, chỉ đạo thường xuyên các hoạt động thực tiễn đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực

 

 

 

 

a. Mục tiêu

Tổ chức các hoạt động thực tiễn đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp một cách thường xuyên sẽ giúp cho BGH nhà trường thực hiện thành công sự đổi mới, phát huy được ưu điểm, đồng thời nắm bắt được những tồn tại hạn kịp thời điều chỉnh

b. Nội dung và cách thực hiện

Tổ chức hội nghị chuyên đề giáo viên chủ nhiệm giỏi, thông qua đó cách làm hay, sáng tạo, hiệu quả sẽ được giáo viên nhà trường đúc rút thành kinh nghiệm và chia sẻ với đồng nghiệp, những tình huống khó được cùng nhau thảo luận để tìm hướng giải quyết tối ưu nhất.

Đổi mới cách giao ban giáo viên chủ nhiệm hàng tuần theo chuyên đề hàng tuần

VD:   Tuần 1; Chuyên đề nâng tính chuyên cần học tập cho học sinh

Tuần 2: Chuyên đề nâng cao ý thức tổ chức  kỷ luật cho học sinh

Tuần 3; Chuyên đề rèn kỹ năng sống cho học sinh

Tuần 4; Lắng nghe học sinh nói, chia sẻ và cảm nhận

Lồng ghép trong các hội nghị chuyên đề, BGH đưa những hình ảnh, những tin tức thời sự trong  và ngoài nhà trường để GV cùng trải nghiệm, suy nghĩ về

tác hại hay lợi ích của nó, từ đó có sự tác động đến việc thay đổi nếp nghĩ, cách làm của giáo viên.

Thông qua các buổi sinh hoạt chuyên đề thường xuyên, GV đưa ra những tình huống thực tế của lớp mình để hội nghị thảo luận bàn cách tháo gỡ, phương pháp này giúp giáo viên học tập lẫn nhau, phát huy tốt hiệu quả giáo dục, đặc biệt đối với các giáo viên chủ nhiệm trẻ, tuổi đời, tuổi nghề chưa nhiều. 

- Chỉ đạo  những giờ sinh hoạt điểm, tổ chức bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, tạo sự giao lưu giữa thầy và trò trong trường, sau đó đức rút kinh nghiệm và triển khai thực hiện đại trà.

-Tổ chức các cuộc thi đồng đội nhân các ngày lễ lớn mà đối tượng là cả thầy và trò các lớp cùng tham gia, tạo sự đồng điệu gắn kết, thân thiện giữa thầy và trò.

5. Biện pháp 5: Kiểm tra, đánh giá các hoạt động đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực

a. Mục tiêu: Kiểm tra, đánh giá các hoạt động đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực vừa có tác dụng điều chỉnh vừa có ý nghĩa thúc đẩy đối với chính quá trình đổi mới.

b. Nội dung và cách thực hiện: Lãnh đạo nhà trường thường xuyên phân công tham gia, theo dõi và điều chỉnh các hoạt động đổi mới nói trên thông qua vai trò của Tổ trưởng, khối trưởng chủ nhiệm, đặc biệt thông qua việc tăng cường hoạt động của kiểm tra đánh giá giáo viên nhà trường.

Công tác kiểm tra việc đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực cần được đổi mới theo hướng coi trọng chức năng phát hiện để phòng ngừa, điều chỉnh, tư vấn cho giáo viên  hơn là chỉ tập trung truy tìm sai sót.

Nhà trường nên kết hợp giữa đánh giá của cá nhân với đánh giá kết quả thi đua của học sinh để xác định những vấn đề chung cần giải quyết trong tình hình thực hiện đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp. Thay lối kiểm tra hành chính thủ tục, bằng coi trọng kiểm tra hoạt động giáo dục trên lớp của GV và HS.

Đổi mới công tác đánh giá thi đua GVCN và lớp học trên cơ sở chú trọng những tiêu chí, những quy định của nhà trường trong việc tham gia thực hiện đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp  của mỗi bộ phận, cá nhân.

6. Biện pháp 6: Tăng cường xây dựng hệ điều kiện cho quá trình đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực.

a. Mục tiêu: Đảm bảo được điều kiện tốt nhất, phối hợp mọi nguồn lực thực hiện thành công sự đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực

b. Nội dung và cách thực hiện

-  Đa dạng hoá, tích cực hoá hoạt động bồi dưỡng giáo viên chủ nhiệm tại nhà trường

Chúng tôi đã đẩy mạnh các hoạt động bồi dưỡng giáo viên chủ nhiệm ngay tại nhà trường. Cách làm có hiệu quả nhất là thông qua các hội nghị bồi dưỡng chuyên đề, các buổi hội thảo, tọa đàm, các buổi giao ban giáo viên chủ nhiệm hàng tuần, nhất là hoạt động thực hành các kỹ năng sư phạm theo hướng đổi mới trong giờ lên lớp hàng ngày, trong các giờ sinh hoạt lớp, là vấn đề cần được quan tâm tổ chức thường xuyên. Hiệu quả của các hoạt động thực hành đổi mới phương pháp giáo dục cụ thể ấy là góp phần thiết thực vào việc bồi dưỡng, nâng cao trình độ và nghiệp vụ sư phạm của đội ngũ giáo viên, làm thay đổi căn bản về nếp nghĩ ,cách làm của giáo viên, như vậy quá trình đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực sẽ được tiến hành một cách chủ động, sáng tạo và có chất lượng hơn.

Đổi mới hình thức giao ban giáo viên chủ nhiệm hàng tuần, tránh nặng về hình thức, nhận xét đánh giá, giao nhiệm vụ...Cần tổ chức hội nghị giáo viên chủ nhiệm là nơi là GV chủ nhiệm chủ động chia sẻ những cảm nhận, những suy nghĩ, những tình huống khó, những cách làm hay, học tập lẫn nhau và chủ động thay đổi các biện pháp quản lí lớp của mình. 

Đổi mới hình thức tổ chức giờ sinh hoạt lớp, không biến giờ sinh hoạt lớp thành giờ kiểm điểm học sinh, hay tổ chức thu tiền của giáo viên, mà nên tăng cường sự tham gia của học sinh trong các hoạt động, lắng nghe học sinh nói và giúp học sinh giải quyết mọi vấn đề một cách tối ưu nhất.

Dự  giờ sinh hoạt lớp và phân tích sư phạm theo hướng đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp, nhằm thúc đẩy phát triển năng lực sư phạm, trong đó lưu ý dự giờ sinh hoạt  đột xuất để giúp cho giáo viên tự tin hơn trong xử lí tình huống sư phạm, phân tích sư phạm và đánh giá vì sự phát triển của nhà giáo.

Tổ chức cho giáo viên đi học các lớp bồi dưỡng hè do Sở tổ chức. Tổ chức học tập, nghiên cứu các tài liệu lí luận nghiệp vụ tại tổ, trường. Tăng cường nghiên cứu, trao đổi, thảo luận trong nhóm, trong khối, tổ chuyên môn và vận dụng giải quyết từng vấn đề theo yêu cầu đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp.

- Phát huy vai trò của các tổ chức, lực lượng trong và ngoài nhà trường:

Nhà trường cần tạo ra mối quan hệ kết hợp khăng khít, chặt chẽ, giữa GV chủ nhiệm lớp với GV bộ môn, với Công Đoàn, Đoàn thanh niên, hội cha mẹ học sinh, đội bảo vệ ,xây dựng được môi trường giáo dục lành mạnh, cùng chăm lo đôn đốc, tổ chức học sinh học tập và rèn luyện tại nhà trường cũng như tại gia đình.

Thông qua các cuộc họp CMHS, nhà trường đã truyên truyền về đổi mới

phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực để họ hiểu và  phối hợp tốt với nhà trường trong việc giáo dục. Biết kiểm tra, đôn đốc giáo dục con em bằng các biện pháp tích cực. Mặt khác, tăng cường công tác xã hội hóa giáo dục để tranh thủ các nguồn lực phục vụ cho đổi mới.

Phối hợp với các tổ chức trong nhà trường tổ chức giáo dục kĩ năng sống, tổ chức sân chơi trí tuệ trong học đường để các biện pháp đổi mới có điều kiện phát huy tác dụng tốt.

- Làm tốt công tác Thi đua, khen thưởng:

Thi đua, khen thưởng là hình thức động viên có ý nghĩa giáo dục rất lớn. Tuy nhiên nếu khen thưởng không đúng người, đúng việc thì sẽ phản tác dụng. Để làm tốt công tác thi đua, khen thưởng, BGH cần phát động phong trào thi đua rộng rãi trong toàn trường, xây dựng các danh hiệu thi đua cho giáo viên chủ nhiệm, tập thể lớp, thành lập ban thi đua để đánh giá thi đua của giáo viên và học sinh các khối lớp, tạo nên sự công bằng trong công tác thi đua.

Những tiến bộ, những việc làm tích cực của tập thể hay cá nhân giáo viên và học sinh cần phải được ghi nhận và đánh giá đúng mức, kịp thời, được phổ biến, nhân rộng điển hình, tuyên truyền sâu rộng trong nhà trường.

Những biện pháp trên tôi đã tham mưu cho Hiệu trưởng nhà trường áp dụng ở trường THCS Thượng Lâm, bước đầu đã được đội ngũ giáo viên chủ nhiệm của nhà trường và học sinh hưởng ứng tích cực, đề tài có tính khả thi cao, tạo được chuyển biến tích cực trong công tác chủ nhiệm nói riêng và công tác  giáo dục toàn diện cho học sinh nhà trường nói chung.

 

 PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

I.HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI

Từ khi áp dụng các biện pháp tổ chức và quản lí trên, phong trào đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực đã có những thay đổi rõ nét được thể hiện như:

- 100% giáo viên nhà trường đã chấm dứt các hình thức kỷ luật trừng phạt học sinh, tạo được cách cư xử thân thiện giữa thầy và trò.

- Nâng cao tinh thần trách nhiệm, lòng nhiệt tình của giáo viên trong việc quan tâm đến những khó khăn của học sinh, giúp đỡ các em giải quyết những khó khăn một cách tốt nhất, hạn chế được học sinh vi phạm khuyết điểm và học sinh bỏ học.

- Hiện tượng bạo lực học được giảm hẳn, số vụ học sinh vi phạm kỷ luật và số học sinh bị kỷ luật từ mức độ khiển trách trở lên liên tục giảm trong ba năm qua, số liệu cụ thể như sau:

 

TT

NĂM HỌC

SỐ VỤ VI PHẠM CỦA HS

SỐ HS BỊ KỶ LUẬT

1

2017 – 2018

26

15

2

2018 - 2019

12

7

3

Đến tháng 2    2019 – 2020

5

3

- Học sinh nhà trường mạnh dạn cởi mở hơn, tích cực tham gia các hoạt động của trường, của lớp, chủ động  tìm đến thầy cô mỗi khi gặp khó khăn để chia sẻ và được giúp đỡ.

- Nội dung các giờ sinh hoạt lớp đã được cải tiến đáng kể, Thầy trò thân

thiện, học sinh tham gia tích cực giúp nhau sửa chữa khuyết điểm, cùng tiến bộ

- Chất lượng xếp loại hai mặt giáo dục của học sinh liên tục tăng trong 3 năm gần đây. Số liệu cụ thể được minh chứng qua các bảng số liệu sau:

KẾT QUẢ XẾP LOẠI HẠNH KIỂM:

NĂM HỌC

SL

TỐT

KHÁ

TB

YẾU

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%