Môn học mĩ thuật trong nhà trường phổ thông có vị trí quan trọng và rất cần thiết góp phần giáo dục, giáo dưỡng cho học sinh có đầy đủ năng lực và nhận thức thẩm mĩ và thể hiện cái đẹp trong học tập cũng như trong cuộc sống .

Dạy học mĩ thuật ngoài việc truyền thụ kiến thức, còn rất chú ý đến giáo dục thẩm mỹ giúp học sinh trở thành những con người phát triển toàn diện để xây dựng đất nước.

I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Ngày nay cùng với quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước thay đổi mới phương pháp dạy học ở tất cả các cấp học, bậc học, ngành học là một nhiệm vụ hết sức quan trọng nhằm nâng cao chất lượng dạy và học. Thực tế hiện nay dạy học chậm đổi mới chưa phát huy hết được tính tích cực của học sinh. Việc tiếp thu bài còn khá thụ động, chỉ lắng nghe qua lời giảng, chưa phát huy khả năng tìm tòi, sáng tạo chính điều đó làm hạn chế chất lượng giáo dục.

Hiện nay môn Mĩ thuật không còn cho điểm số như trước mà đánh giá chỉ 2 loại Đạt và Chưa đạt nên làm cho phần lớn Học sinh (HS) tự mãn vì nghĩ rằng cố gắng lắm củng chỉ ở mức Đạt nên thiếu sự cạnh tranh về điểm số các em không tích cực thi đua, không phát huy hết khả năng vẽ tranh của mình.

Vì vậy, cách dạy truyền thống ( thầy làm việc chủ yếu ) không còn phù hợp với nội dung giáo dục hiện nay. Từ thực tế nêu trên nhu cầu đặt ra cần thiết và cấp bách phải thực hiện “Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực, sáng tạo trong dạy học Mĩ Thuật ở trường THCS”

Nghiên cứu đề tài này nhằm áp dụng những phương pháp thiết kế bài dạy theo định hướng đổi mới giáo dục nhằm nâng cao chất lượng dạy và học ở Trường THCS. Người giáo viên phải là người linh hoạt, kết hợp một cách hài hòa giữa phương pháp cũ và phương pháp mới. Xác định mục tiêu rõ ràng, cụ thể, nghiên cứu kỹ nội dung, phân chia các hoạt động một cách hợp lý kết hợp với khả năng sử dụng đồ dùng dạy học tuyệt vời sẽ mang lại một kết quả tốt trong dạy và học.

II. THỜI GIAN NGHIÊN CỨU:

Đề tài được thực hiện trong suốt năm học 2019 - 2020

III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực, sáng tạo trong dạy học Mĩ Thuật ở trường THCS

IV. PHẠM VI NGHIÊN CỨU

- Pham vi: Học sinh khối 8

V. ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT:

- Học sinh Khối 8

* Khảo sát ý kiến học sinh khối 8 trước khi thực hiện đề tài:

Câu hỏi	HS thích	HS không thích
- Em có hứng thú khi học môn mĩ thuật không?	60	25
- Em có thích quan sát đồ dùng (tranh, ảnh) trong các tiết học không?	67	18
- GV phạm thị bảng có giúp ích cho bài học không?	50	35
- Em có thích hoạt động nhóm không? (phiếu bài tập, thực hành nhóm)	45	40
- GV sử dụng máy chiếu trong tiết dạy em thấy thích không?	50	35
- Trong tiết học mĩ thuật em có phát huy được tính tự học của mình không?	58	17
- Sau khi học xong mỗi tiết mĩ thuật em có hiểu được ý nghĩa và nội dung của tiết học không?	65	20

- Kết quả khảo sát học lực trước khi thực hiện đề tài( năm học 2018 – 2019)

Lớp	Sĩ số	Bài kiểm tra ( Xếp loại)
Lớp	Sĩ số	Đạt	%	Chưa đạt	%
8 A	25	21	84	4	16
8 B	33	31	94	2	6
8C	27	22	81	5	19
Tổng	85	74	87	11	13

VI. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:

* Phương pháp nghiên cứu tài liệu : Tìm hiểu thiết kế bài dạy theo định hướng đổi mới, các nghị quyết đổi mới phương pháp dạy học.

* Nghiên cứu sách báo,CNTT: Tìm đọc các bài báo viết về kết quả đổi mới của bộ môn Mĩ thuật nói riêng và các môn học khác nói chung.

* Phương pháp khảo sát thực tế : Khảo sát trên giáo án của giáo viên THCS xem sử dụng phương pháp nào ? Sử dụng ĐDDH ra sao ?

- Khảo sát kiến của học sinh trước và sau khi thực hiện đề tài.

PHẦN 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

CHƯƠNG I: NHỮNG CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA VIỆC ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC

I. THỰC TRẠNG CỦA ĐỀ TÀI

1. Những thuận lợi.

Nhà trường cũng như phụ huynh học sinh rất quan tâm đến việc học hành của học sinh . Điều này ảnh hưởng rất tốt đến đổi mới phương pháp dạy học tích cực các môn học trong đó có bộ môn mĩ thuật.

- Học sinh tích cực, hăng say học tập.

- Không có sự phân biệt môn chính, môn phụ, đã tạo mọi điều kiện tốt nhất để GV và HS thực hiện có hiệu quả trong hoạt động dạy – học.

- Đa số phụ huynh học sinh rất quan tâm tạo mọi điều kiện tốt nhất cho con có đủ dụng cụ, đồ dùng để học tập.

2. Khó khăn.

- Chưa có phòng học dành riêng cho bộ môn

- Đồ dùng dạy học chưa đầy đủ.

- Không đủ thời gian để học sinh thực hiện màu.

- Nhiều học sinh chưa có sáng tạo trong thực hành.

II. CƠ SỞ LÝ LUẬN

1. Vị trí, vai trò, ý nghĩa của môn Mĩ thuật ở Trường THCS trong việc thực hiện mục tiêu GDPT:

- Trước đây môn học Mĩ thuật chưa trở thành môn học độc lập, chưa cần thiết và nó không có ý nghĩa trong việc góp phần thực hiện mục tiêu GDPT. Nhưng khoảng 18-19 năm trở lại đây Bộ GD - ĐT đã quyết định đưa bộ môn Mĩ thuật vào hệ thống các môn học chính trong Tiểu học và THCS. Từ đó môn Mĩ thuật là môn học không thể thiếu được ở các trường Tiểu học và THCS nó đóng vai trò quan trọng và có ý nghĩa to lớn đối với sự hình thành và phát triển nhân cách của học sinh, giáo dục thẩm mỹ cho học sinh.

Ngoài ra từ những bài dạy trên lớp học sinh sẽ vận dụng nó vào cuộc sống thực tiễn hằng ngày. Ví dụ : Ở chủ đề 8 Lớp 6 – Khu nhà yêu thích thì một số em lớp 6 đã tạo ra được những ngôi nhà khác nhau có khuôn viên đẹp và ý nghĩa,…. ”. Ở đây tuy về hình thức làm các em chưa đạt trình độ Mĩ thuật cao, nhưng các em đã có những suy nghĩ, sáng tạo để tạo ra những sản phẩm có ý nghĩa.

2. Sự cần thiết của đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng đổi mới

Đổi mới phương pháp dạy học cho phù hợp với quy trình CNH - HĐH đất nước là một vấn đề khá cấp bách. Nghị quyết Trung ương II khóa VIII chỉ rõ :

“ Hiện nay việc dạy học chưa phát huy được tính tích cực chủ động trong học sinh, phương pháp giáo dục chậm đổi mới, chất lượng giáo dục chưa cao ”

Cùng với sự phát triển của đất nước thì công nghệ thông tin ngày càng phát triển, việc sử dụng các phương tiện dạy học bằng công nghệ tin ngày càng được phổ biến. Như vậy giáo viên không cần phải đứng nói mà học sinh hoạt động và sử dụng máy vừa đơn giản vừa mang lại hiệu quả cao trong dạy học.

III. CƠ SỞ THỰC TIỄN

1. Về mặt nhận thức:

Phải nói rằng đa số giáo viên môn Mĩ thuật nói riêng và giáo viên bộ môn khác nói chung có tử tưởng ỉ lại và phương pháp soạn bài kiễu cũ quá nhiều, chưa nhận thức được sự cần thiết và tầm quan trọng của việc đổi mới phương pháp thiết kế bài dạy.

Điều thứ 2 nữa là nhận thức hạn hẹp của giáo viên môn Mĩ thuật THCS là phó mặc, soạn qua loa, dạy qua loa làm cho tiết học trở nên nhạt nhẽo, cứng nhắc, hứng thú học tập của học sinh giảm. Có trường hợp một số giáo viên chỉ cần sửa đôi chỗ là có thể dạy nhiều năm, không soạn lại họ quên rằng nhận thức ngày càng thay đổi thời gian, năm sau mục tiêu bài học phải khác so với năm trước. Họ quan niệm rằng việc chuẩn bị giáo án ở nhà chỉ có 25 - 30% và 70% còn lại là khả năng lên lớp.

Theo tôi, bao giờ sự thành công cũng phụ thuộc vào tính chuyên cần, nhẫn nại, chuẩn bị giáo án và ĐDDH là đã hoàn thành được 60 - 65% việc giảng dạy còn lại 35 - 40 % là khả năng của người lên lớp. Chính vì thế phải soạn giáo án như thế nào là điều đáng quan tâm.

2. Về mặt thực tiễn.

Trong những năm dạy học tại trường THCS tôi rút ra một điều : Muốn nâng cao chất lượng dạy học điều trước tiên phải làm là đổi mới phương pháp soạn giáo án, nghĩa là đổi mới mục tiêu các hoạt động dạy học, hệ thống câu hỏi trong từng hoạt động, sử dụng các phương pháp dạy học cho phù hợp với nội dung bài học, tìm ra những phương pháp mới lạ thu hút, lôi cuốn các em học tập tích cực.

Nắm được cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của việc thiết kế bài dạy theo đúng hướng đổi mới từ đó có thể đi sâu tìm hiểu thực trạng về kỹ năng soạn giáo án của giáo viên Trường THCS, đồng thời đưa ra hướng khắc phục những hạn chế, những thiếu sót trong việc thiết kế bài dạy. Vì vậy, trong bài viết này tôi đề cập đến vấn đề: Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực, sáng tạo trong dạy học Mĩ Thuật ở trường THCS.

CHƯƠNG 2: CÁC BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP ĐỂ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC MÔN MỸ THUẬT THCS

1. Đối với giáo viên:

Thiết kế bài dạy theo phương pháp mới là một yêu cầu bắt buộc của Bộ GD và ĐT, là việc cần thiết trong quá trình giảng dạy của giáo viên.

- Đối với tôi, soạn giáo án giảng dạy tôi luôn luôn tìm tòi các phương pháp mới đưa vào làm cho giáo án sinh động hơn.

- Theo tôi trước khi soạn bài giảng phải nắm kỹ nội dung, từ đó xác định mục tiêu cụ thể ( kiến thức, kỹ năng, thái độ ) mục tiêu đó phải phù hợp với trình độ lứa tuổi ( lớp 6,7,8 ) phù hợp với trình độ nhận thức của các em.

1.1. Sự cần thiết phải đổi mới phương pháp soạn giáo án

Bao giờ cũng vậy, soạn giáo án là điều cần thiết trước khi lên lớp. Nhưng soạn như thế nào mới là điều quan trọng. Phương pháp soạn bài theo kiểu cũ chỉ chú tâm đến hoạt động của thầy làm sao để đủ thời gian đã soạn trong giáo án, nói làm như thế nào để kịp giờ không bị cháy giáo án... Giáo án soạn dài dòng, chi tiết, không chú ý đến cái khái quát chung, không cân nhắc các phương pháp dạy học chu đáo và cũng chẳng chú ý đến việc sử dụng các phương pháp đó như thế nào. Một số giáo viên cứ lên lớp là thuyết trình, thuyết giảng, học sinh ghi được thì ghi mà không thì học trong sách giáo khoa. Chính vì thế đa số học sinh thuộc bài theo kiểu học vẹt, hứng thú học tập của các em rất kém chỉ 30%, khoảng 20% hiểu bài, các em không tích cực phát biểu xây dựng bài, đôi khi thì làm việc riêng ...Do đó hiệu quả giáo dục không cao, tri thức các em không đi sâu và mở rộmg được, không còn tìm tòi thêm những cái mới, mọi suy nghĩ hành động mang tính thụ động.

1.2. Rèn luyện các kỹ năng soạn giáo án.

Như tôi đã nói soạn giáo án là kỹ năng cơ bản, quan trọng xuyên suốt quá trình hoạt động nghề nghiệp của người giáo viên. Đó là các kỹ năng xác định mục tiêu, tham khảo và sưu tầm tài liệu, kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin, kỹ năng làm ĐDDH và sử dụng ĐDDH, minh họa bảng và thiết kế phiếu bài tập.

1.2.1. Trước hết phải kể đến là kỹ năng xác định mục tiêu.

Để có một giáo án hoàn thiện, một giờ học hiệu quả người giáo viên phải biết kỹ năng xác định mục tiêu. Vậy xác định mục tiên như thế nào cho phù hợp với trình độ hiểu biết của học sinh. Giả dụ như cũng là học sinh lớp 6 nhưng lớp chọn thì mục tiêu khác, lớp yếu ta đặt mục tiêu khác.

Cũng bài học đó đối với lớp học bình thường. Yêu cầu chỉ biết được cấu trúc của mẫu chứ chưa đòi hỏi về kỹ năng vẽ hình gần với mẫu.

Mặt khác chương trình Mĩ thuật THCS là một chương trình đồng tâm, lớp sau đòi hỏi cao hơn lớp trước dù cùng một đề tài.

1.2.2. Kỹ năng tham khảo và sưu tầm tài liệu.

Đây là kỹ năng quan trọng có ý nghĩa quyết định đối với việc giảng dạy của mỗi giáo viên. Làm giáo viên mà không tham khảo và sưu tầm tài liệu thì không thể nào đứng vững trên bục giảng. Nhưng việc biết lựa chọn tài liệu gì cho phù hợp với nội dung, yêu cầu của bài dạy cũng không phải là không khó khăn.

Không thể sưu tầm bộ tranh dân gian Việt Nam để dạy bài lịch sử Mĩ thuật Việt Nam, giai đoạn cuối thế kỷ XIX đến 1954. Có thể hơi quá nhưng thực sự vẫn có những giáo viên không hề tham khảo sưu tầm tài liệu dạy học, dẫn đến tiết học khô khan, không có hứng thú.

1.2.3. Kỹ năng làm đồ dùng dạy học.

Cũng là một kỹ năng của việc thiết kế bài dạy, giáo viên phải làm nhanh, gọn, đẹp, dễ hiểu, các bước phải rõ ràng.( VD : sau ....).

Tranh đề tài thì sắc màu phải đẹp, không được lem nhem phải có nẹp cho gọn gàng, ngăn nắp.

Các bước của bài vẽ Các bước bài vẽ

Tranh đề tài Ấm tích và bát

B₁

B₁B₂

B₂

B₃B₄

B₃

1.2.4. Kỹ năng minh họa bảng.

Phải phù hợp với thời gian, chính xác vấn đề cần nêu, học sinh dễ hiểu, dễ tiếp thu bài hơn. Ví dụ : Chủ đề 3: Chữ trang trí trong đời sống - lớp 7. Nếu không minh họa cho học sinh biết những cái sai trên bảng ( chữ như thế nào, hình ra sao,… ) thì có thể khi làm bài học sinh lại vấp phải những cái đó.

1.2.5. Kỹ năng thiết kế phiếu bài tập trong bài soạn theo phương pháp nhóm

* Thiết kế đầy đủ nội dung, chương trình, bao quát được vấn đề. Ví dụ :Mĩ thuật lớp 7 – chủ đề 6 :tiết 1 “ Sơ lược mĩ thuật Việt Nam từ cuối thế kỷ XIX đến năm 1954 ” phải bao quát được bối cảnh lịch sử, các sự kiện mĩ thuật nổi bật, đặc điểm xu hướng sáng tác, vài nét về sự nghiệp sáng tác và những công sức họ đã đóng góp cho nền Mĩ thuật nước nhà.

* Số lượng câu hỏi vừa phải, không được ngắn, không được quá dài.

Ví dụ: Chủ đề 7 - lớp 6: “Vẻ đẹp của tranh dân gian Việt Nam” phiếu bài tập

1. Tranh dân gian có từ bao giờ và thường được sử dụng trong dịp nào?

2. Tranh dân gian do ai sáng tác?

3. Tranh dân gian được sản xuất ở đâu? Nội dung tranh?

4. Màu sắc ,đường nét trong mỗi bức tranh dân gian ra sao?

5. Kĩ thuật làm tranh dân gian?

* Nên biết sử dụng PBT vào hoạt động nào là chủ yếu.

Ví dụ : Chủ đề 7 - lớp 6 : “ Vẻ đẹp của tranh dân gian Việt Nam ” tiết 2 cho HS xem tranh dân gian Đông Hồ và Hàng Trống.cho học sinh thực hiện, phân tích. Cũng có thể cho học sinh thực hiện ở hoạt động “ phân tích tranh ”. Mỗi nhóm phân tích một bức tranh theo yêu cầu cụ thể ( nội dung, màu sắc, bố cục...).

1.2.6. Kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin

- Việc sử dụng công nghệ thông tin vào trông giảng dạy là rất quan trọng. Ta có thể chuẩn bị tranh ảnh phù hợp, hình ảnh rõ ràng dễ quan sát, không đưa quá nhiều tranh ảnh vào tiết học dẫn đến lan man,tránh trình chiếu.có tiết học GV có thể chèn thêm vi deo để tiết học sinh động, phong phú và đa dạng hơn nhưng không được sử dụng vi deo có lượng thời gian quá dài ảnh hưởng tới tiết học.

Ví dụ : ( Tiết 1- chủ đề 10 : Giao thông,lớp 7 - Vẽ tranh về đề tài giao thông) có thể đưa video vào phần tìm hiểu nhưng chỉ khoảng 2-3 phút.

1.3. Tăng cường cập nhật các phương pháp dạy học mới

Giáo viên là người phải kịp thời cập nhật các phương pháp dạy học để phối hợp đa dạng các phương pháp và hình thức dạy học, biết cách tổ chức các hoạt động dạy học phong phú trong toàn bộ quá trình dạy học, để phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh và nâng cao chất lượng dạy học..

1.4. Tăng cường kĩ năng sử dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy

Tăng cường sử dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy là phương tiện dạy học hiện đại, có nhiều khả năng ứng dụng , nhằm tăng tính trực quan, thực hành trong dạy học. Giáo viên có thể giúp học sinh khám phá tri thức trên mạng một cách có định hướng.Từ đó, giúp HS có sự quan sát, cảm nhận, vận dụng tính sáng tạo của mình vào bài học.

2. Đối với học sinh

Yêu cầu HS luôn

“Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực, sáng tạo trong dạy học Mĩ Thuật ở trường THCS”

PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ

II. THỜI GIAN NGHIÊN CỨU:

PHẦN 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

I. THỰC TRẠNG CỦA ĐỀ TÀI

1.2.4. Kỹ năng minh họa bảng.

2. Đối với học sinh

Tin mới nhất

Về chúng tôi

THÀNH TÍCH THỂ THAO NĂM HỌC 2020 - 2021

VẬN DỤNG PHÉP QUY NẠP VÀ PHƯƠNG PHÁP QUY NẠP TRONG CHỨNG MINH MỘT SỐ DẠNG TOÁN THCS

RÈN LUYỆN KHẢ NĂNG TƯ DUY LÔGIC CHO HỌC SINH THCS THÔNG QUA DẠY HỌC CHỨNG MINH TOÁN HỌC

BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ E-LEARNING CÔNG NGHỆ 6

Liên kết nhanh

Danh mục